Mal rejimi, eşlerin evlilik birliğinden önce ve/veya evlilik birliği devam ederken sahip oldukları malvarlıkları üzerindeki hak ve yükümlülüklerini, sorumluluklarını ve sona erme halinde malvarlığı değerlerinin akıbetini düzenleyen kurallar bütünüdür. Edinilmiş mallara katılma rejiminin kapsamı, Kanunun (TMK) 218. maddesinde “edinilmiş mallara katılma rejimi, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar” şeklinde düzenlenmiştir. Edinilmiş mallar, eşlerin edinilmiş mallara katılma rejiminin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar arada geçen dönemde -karşılığını vererek- edinmiş oldukları malvarlıklarıdır. Edinilmiş mallara katılma rejiminin eşler arasında geçerli olmasından önce veya mal rejiminin sonra ermesinde sonra edinilen malvarlıkları, kanun gereği eşin kişisel malı olacaktır. Edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi sonunda, eşin artık değer üzerinde katılma alacağı (TMK md.231) ve/veya eşlerden birinin kendi kişisel mallarından diğer eşin mallarına yaptığı karşılıksız katkı sebebiyle değer artış payı alacağı (TMK md.227) da olabilmektedir.
Denkleştirme
Denkleştirmede mal rejiminin tasfiyesi sırasında aynı eşin mal grupları arasında bir mahsuplaşma yapılmaktadır. Denkleştirme, bir eşin iki mal grubu arasında yapıldığından ve hukuki anlamda bir alacak olmadığından, denkleştirme miktarı temlik edilemeyeceği gibi bu bedel üzerine rehin de tesis edilemez. Bir borcun, edinilmiş mallar ve kişisel mallardan hangi mal grubuna girdiğinin tespiti artık değerin buna bağlı olarak da katılma alacağının belirlenmesinde büyük önem arz eder. Bununla birlikte artık değerin hesabında dikkate alınması gereken denkleştirme miktarının tespitinde borcun hangi mal grubuna ait olduğunun belirlenmesi zorunludur. Bu çerçevede mal rejimi başlamadan önce doğmuş ve mal rejiminin başlangıcında var olan malvarlığına ilişkin borçlarda kişisel mallara ait borç olarak kabul edilmelidir.
Kişisel Mal Edinilmiş Mala Göre İpotek Unsuru
Bir malvarlığı değerinin elde edilmesi veya korunması için ortaya çıkan dava masrafları, bu malvarlığının ait olduğu gruba ilişkin bir borç olacaktır. Evlilik birliğinin, özellikle eşlerin ve çocukların giderlerinden kaynaklı olan mali yükümlülüklere ilişkin borçlar, kural olarak elde edilen gelirden karşılanacağından edinilmiş mallara ilişkin borçlardır. Bu çerçevede aile hukukundan doğan bakım veya nafaka borçları edinilmiş mallara ilişkin borçlardır. Bir eşin, diğer eşin lehine bir mal edinilmesine, bir malın iyileştirilmesine ve korunmasına katkıda bulunduğu hallerde ortaya çıkan değer artış payından kaynaklı borç, katkı hangi mala yapıldıysa, o malın içinde bulunduğu mal grubunun borcu olur. Taşınmaz yalnız kredi ile alındı ise veya taşınmaz bedelinin yarısı ya da yarısından fazlası edinilmiş mallardan karşılanmışsa, taşınmaz, edinilmiş mallara aittir. Bu taşınmaza ilişkin ipotekle güvence altına alınan kredi borcu da edinilmiş mallara ilişkin bir borçtur. Tasfiye, mal rejiminin sona erdiği tarihteki eşlerin aktif ve pasiflerini kapsamaktadır. Mal rejimin tasfiyesine konu olan malların, mal rejiminin sona erdiği (TMK md.225) tarihte, aynına ilişkin ödenmemiş bir borcunun bulunması halinde, bu borçlar pasif tarafta yer alacaktır. Malın maliki ile krediyi çeken eşin aynı kişi olması durumunda buraya kadar açıklanan usule göre hesaplamada denkleştirme dikkate alınması gereken ve dava konusu malın borcu olarak düşürülmesi gereken değer olacaktır. Mersin Avukat olarak Mersin Boşanma Avukatı ve Mersin Ceza Avukatı ve Mersin İş Avukatı hizmeti vermekteyiz.
